Zuiver aanvaarden is de manier van aanvaarden van een nalatenschap die verreweg het meest voorkomt. De langstlevende partner of andere erfgenamen (zoals bijvoorbeeld de kinderen) wikkelen de nalatenschap af. Is er een testament? Dan wordt dat uitgevoerd. Is er geen testament? Dan regelt de wet de erfopvolging en afwikkeling van de nalatenschap. De schulden van de overledene worden (indien mogelijk) betaald, de woning gaat naar de langstlevende, wordt verkocht of wordt ontruimd, schoongemaakt en weer verhuurd en ook de spullen gaan naar de langstlevende of worden verdeeld. Kern van de zuivere aanvaarding is dat de erfgenaam, of dat nu de langstlevende of een ander is, volledig in de rechten en plichten van de overledene treedt.
Het gaat bij zuivere aanvaarding vooral om de plichten van de overledene. De belangrijkste plicht van de overleden is het betalen van schulden. Gewoonlijk worden die schulden betaald uit het (spaar)geld van de overledene. Maar wat als er niet voldoende (spaar)geld is? Bij zuivere aanvaarding moeten de erfgenamen dan uit eigen zak bijpassen. En dat kan soms best tegenvallen. Een voorbeeld: als de opbrengst van de verkochte woning niet genoeg opbrengt voor het aflossen van de hypotheek, dan moeten de erfgenamen de restschuld betalen. Nog een voorbeeld: als de overledene teveel zorgtoeslag of huurtoeslag heeft ontvangen, dan moeten de erfgenamen die toeslagen terugbetalen. Kortom, het is van groot belang goed te weten waar je aan begint vóórdat je zuiver aanvaard.
Gelukkig heeft de wetgever een ‘periode van beraad’ in de wet opgenomen. Gedurende drie maanden na overlijden kunnen erfgenamen nadenken. Zij kunnen kiezen uit zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. In die periode van drie maanden kunnen schuldeisers zich niet verhalen op de nalatenschap of de erfgenamen. En als die drie maanden niet voldoende zijn kan de kantonrechter gemotiveerd om uitstel worden gevraagd. Een reden kan zijn dat de nalatenschap erg ingewikkeld is, bijvoorbeeld omdat zaken in verschillende landen aanwezig zijn. Dat uitstel is niet algemeen: het geldt alleen voor bepaalde schuldeisers.
Als eenmaal een keuze is gemaakt, is die keuze vrijwel onherroepelijk. Mocht opeens een onverwachte schuld opduiken die een erfgenaam niet verwachtte, dan moet de erfgenaam in beginsel die schuld betalen. Er bestaat een uitzondering, maar die kan alleen worden gevraagd bij de kantonrechter en de schuld moet dan ook echt heel erg onverwacht zijn. Belastingschulden of schulden uit teveel betaalde zorg- en huurtoeslag zijn meestal niet onverwacht. Neem daarom de tijd een keuze te maken en laat u niet tot een keuze dwingen, in ieder geval niet gedurende de drie eerste maanden na overlijden.
Erfgenamen kunnen wel worden gedwongen om een keuze te maken. Dat moet door een verzoek van een belanghebbende, bijvoorbeeld een schuldeiser, aan de kantonrechter. De kantonrechter kan dan een termijn stellen aan de erfgenaam waarbinnen deze een keuze moet maken. En kiest een erfgenaam dan niet, dan geldt dat hij zuiver heeft aanvaard met alle gevolgen die daarbij horen. Let dan goed op, want een verzoek om het stellen van een termijn gebeurt meestal alleen als een schuldeiser een hoge vordering heeft op de nalatenschap die zij of hij wil verhalen op een erfgenaam.
Kortom: zuiver aanvaarden is niet zonder risico. Als u niet weet wat u moet doen -en de schuldeisers van de overledene sturen u incassobrieven of u heeft een oproep ontvangen van de rechtbank- neem dan gerust contact met ons op. Wij kunnen meestal in een kort gesprek bepalen wat de beste aanpak is. Zo maakt u geen keuze waar u later spijt van krijgt.