Vaak is het belangrijkste goed uit een nalatenschap de woning van de overledene. Als de overledene een (niet van tafel en bed gescheiden) echtgenoot of geregistreerd partner had en geen testament, dan komt de woning aan de echtgenoot of geregistreerd partner toe. Is er een testament waarin staat dat de echtgenoot of geregistreerd partner niet of niet alleen gerechtigd is tot de woning, dan kan de echtgenoot of geregistreerd partner aanspraak maken op vruchtgebruik van de door hem of haar bewoonde woning. Is de overledene de enige bewoner van de woning, bijvoorbeeld omdat de overledene de laatste van de ouders is, dan kan de woning worden verkocht. Dat kan trouwens ook als op de woning een recht van vruchtgebruik rust. Alleen zal dat recht van vruchtgebruik de waarde van de woning drukken, zodat verkoop pas echt loont na overlijden van de langstlevende (of een andere vruchtgebruiker, zoals een kind).
De verkoop van de woning komt dus vaak pas aan de orde na het overlijden van de langstlevende. Het is van belang de woning zo kort mogelijk na overlijden te laten taxeren. Zo wordt de grootte van de nalatenschap bepaald. Zeker in een tijd waarin de woningprijzen sterk stijgen of dalen kunnen enkele maanden al voldoende prijsverschil maken om tot onenigheid over de waarde van de woning te leiden.
Snelle en onpartijdige taxatie is ook van belang als de woning wordt verkocht aan één van de erfgenamen. Het is van groot belang dat de erfgenamen die de woning niet kopen niet het gevoel krijgen dat zij te weinig ontvangen uit de verkoop. Daarnaast is het belangrijk dat de erfgenaam die de woning koopt, niet het gevoel heeft dat hij of zij teveel betaalt. Ook moet het voor eventuele schuldeisers duidelijk zijn dat de koper een redelijke prijs heeft betaald. Daarmee voorkomt een erfgenaam problemen achteraf. Bijvoorbeeld schuldeisers die het gevoel hebben dat de woning voor een habbekrats is verkocht die vervolgens proberen de (volgens hen) te lage opbrengst te verhalen op de koper.
Let erop dat geld uit de verkoop op de rekening van de nalatenschap wordt gestort en niet op de rekening van één van de erfgenamen. Het geld uit de verkoop moet eerst nog worden gebruikt om eventuele schulden te betalen. Meestal verandert de bank de naam van de rekening van de overleden van naam, bijvoorbeeld in ‘Erven X’. Zorg dat alle gelden op die rekening worden gestort en haal daar alleen geld af dat bedoelt is om de uitvaart en de schulden van de overledene te betalen. Let op: benzinekosten zijn geen kosten van de uitvaart. Postzegels voor rouwkaarten zijn dit weer wel.
Bedenk dat de verkoop van een woning uit de nalatenschap ook kan worden afgedwongen door één van de erfgenamen. Ook als de overige erfgenamen niet willen meewerken aan verkoop en zelf niet willen kopen. Niemand kan namelijk worden gedwongen om in een gemeenschap te blijven zitten. Een nalatenschap met woning is immers een gemeenschap van erfgenamen.
Kortom, ook hier is overleg met één van onze advocaten aan te raden voordat beslissende stappen worden gezet die grote financiële gevolgen kunnen hebben.